Kê khai, minh bạch tài sản, thu nhập được coi là giải pháp then chốt, trọng tâm trong phòng ngừa, chống tham nhũng, nhưng việc triển khai còn nhiều hạn chế.
Tại Hội thảo “Góp ý hoàn thiện dự thảo Đề án kiểm soát thu nhập người có chức vụ quyền hạn” do Thanh tra Chính phủ tổ chức, ngày 22-23/8, tại TPHCM, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Hào cho biết thời gian qua, việc thực hiện các quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng còn mang tính hình thức.
Theo đó, kê khai thu nhập bằng tiền gần như không thực hiện được. Sau khi tiếp nhận kê khai chưa có cơ chế giải trình, kiểm tra chặt chẽ số lượng tài sản đã kê khai. Đặc biệt, chưa có biện pháp chế tài đối với trường hợp có hành vi gian dối.
Bên cạnh đó, những công cụ góp phần kiểm soát thu nhập như Luật Thuế thu nhập cá nhân, quy định không thanh toán bằng tiền mặt, quy định về nhận quà bằng tiền mặt chưa phát huy và không đem lại kết quả như mong muốn.
Thực tế trong thời gian qua, ở nước ta việc thu thuế cá nhân được thực hiện theo hình thức khấu trừ tại nguồn (thông qua sổ sách) hoặc cá nhân tự kê khai, nộp thuế. Tuy nhiên, các cá nhân có thu nhập phần lớn đều chưa tự giác kê khai và nộp thuế theo quy định của pháp luật và các cơ quan chức năng cũng chưa có biện pháp hữu hiệu nào để xử lý vi phạm.
Ngoài ra, việc sử dụng tiền mặt trong thanh toán của Việt Nam vẫn đang là hình thức chủ yếu nên đã cản trở rất lớn tới quá trình kiểm soát thu nhập. Các quy định về tặng quà, nhận quà và nộp lại quà tặng cũng có nội dung chưa chặt chẽ, không có tính khả thi và thiếu chế tài xử lý vi phạm.
Chính vì vậy, để cụ thể hóa chế định minh bạch tài sản, thu nhập trong phòng chống tham nhũng, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Thanh tra Chính phủ hoàn thiện Đề án kiểm soát thu nhập người có chức vụ quyền hạn, với mục tiêu đảm bảo tính khả thi, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của quy định pháp luật.
Theo đó, đề án cần ban hành văn bản quy phạm pháp luật về kê khai, giải trình, xác minh và xử lý đối với người kê khai không trung thực và thu nhập không giải trình được nguồn gốc hình thành hợp pháp.
Tăng cường kiểm tra giám sát các thông tin, phản ánh về tài sản và thu nhập có dấu hiệu bất hợp pháp. Đồng thời thiết lập các cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong trao đổi, cung cấp thông tin liên quan đến thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn…
Theo chinhphu.vn