Để triển khai hiệu quả công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) trong cơ cấu tổ chức của Tổng cục Thuế Hàn Quốc (NTS) có bộ máy chuyên trách quản lý thuế đối với TMĐT thuộc Vụ Thuế TNCN với nhiệm vụ chính là tập trung quản lý đối với các giao dịch TMĐT B2C (giữa DN và khách hàng) và C2C (giữa khách hàng với nhau). Đây cũng là hai hình thức giao dịch TMĐT khá phổ biến tại Việt Nam vốn đang tiềm ẩn nhiều rủi ro về thuế. <
><
>Chiến lược quản lý thuế đối với TMĐT<
><
>Theo kinh nghiệm của Hàn Quốc, trước tiên nội dung quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT cần tập trung giải quyết các vấn đề về thi hành quyền đánh thuế theo quốc gia. Bởi vì, mỗi quốc gia đều bị giới hạn bởi biên giới và có một hệ thống pháp luật về thuế riêng, trong khi đó, TMĐT là giao dịch trong không gian ảo, biến cả thế giới trở thành một thị trường lớn. Chính vì vậy, việc phân định quyền đánh thuế giữa các quốc gia là rất cấp bách. Tuy nhiên, để thực hiện được mục tiêu, cần có tiêu chí để xác định cơ sở thường trú trong giao dịch TMĐT và xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin, hợp tác giữa các quốc gia để tránh những xung đột với các nước khác trên thế giới cũng như tránh đánh thuế trùng đối với các giao dịch qua internet.<
><
>
Do giao dịch bằng hình thức TMĐT là loại hình dịch vụ mới với nhiều loại hình kinh doanh được hình thành như các nhà trung gian ảo; các siêu thị ảo cung cấp hàng hóa và dịch vụ thông qua mạng máy tính; các trang web trở thành các “khu chợ” khổng lồ trên internet. Theo đó, với mỗi lần nhấn chuột, khách hàng có khả năng truy cập vào hàng ngàn cửa hàng ảo khác nhau. Vì vậy, nếu coi đó là thu nhập từ kinh doanh để đánh thuế thì cần quy định rõ về các loại thu nhập trong các giao dịch liên quan đến các sản phẩm số (phần mềm, file nhạc, phim, hình ảnh,...), giao dịch mua bán tài sản ảo, tiền ảo trong trò chơi trực tuyến. Đối với việc nhập khẩu dịch vụ thông qua việc tải dữ liệu từ internet, cơ quan thuế có thể đánh thuế thông qua việc nộp thay (đơn vị tiêu dùng nộp thuế thay cho các tổ chức cung cấp dịch vụ ở nước ngoài).<
><
>Ngoài ra, đối với TMĐT cần quản lý nguồn thu theo từng lĩnh vực, trong đó cần tăng cường quản lý thu đối với các lĩnh vực phức tạp, các loại hình mới như thị trường mở, thương mại qua mạng xã hội (social commerce), quán cà phê internet (internet cafe), trang thông tin mua sắm cá nhân, cửa hàng ứng dụng (app store), các trang cá nhân có tầm ảnh hưởng rộng…<
><
>Hiện nay, với ưu tiên kiểm soát những giao dịch B2C bao gồm giao dịch qua thị trường mở, giao dịch qua mạng xã hội, trang mua sắm cá nhân, cửa hàng ứng dụng (app store), power blog…, Phòng quản lý các nguồn thu từ TMĐT tập trung phân tích các đặc điểm của các loại hình giao dịch này để phát hiện các phương thức trốn thuế, sau đó, cơ quan thuế sẽ phối hợp với trung tâm chống trốn thuế công nghệ cao để thực hiện điều tra thuế.<
><
>Đối với giao dịch C2C hiện nay cũng đang là vấn đề khó đối với cơ quan thuế Hàn Quốc, bởi giá trị và số lượng giao dịch loại hình này càng ngày tăng mạnh, nhất là những giao dịch liên quan đến trò chơi điện tử, bán hàng trên mạng, trong khi nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ có hệ thống máy chủ nằm ở ngoài lãnh thổ Hàn Quốc. Đối với các máy chủ ở trong nước thì bên cạnh hệ thống tin học tiên tiến, Hàn Quốc có thuận lợi là cơ quan thuế có chức năng điều tra, được cơ quan lập pháp luôn ủng hộ khi cần, do đó việc kiểm tra, giám sát tương đối chặt chẽ. Tuy nhiên, theo cơ quan thuế Hàn Quốc, nếu tập trung quản lý thuế đối với lĩnh vực C2C thì cần đặc biệt quan tâm, tính toán đến hiệu quả công tác quản lý, bởi chi phí bỏ ra trên mỗi đồng thuế thu được là rất cao.<
><
>Thanh tra thuế đối với TMĐT<
><
>Để nâng cao khả năng thanh tra, kiểm tra và đấu tranh với các DN TMĐT vi phạm pháp luật, Hàn Quốc có Trung tâm chống trốn thuế công nghệ cao thuộc Cục Thuế vùng Seoul, để điều tra các trường hợp trốn thuế đối với hoạt động TMĐT. Trung tâm này gồm có 30 cán bộ, trong đó 15 cán bộ công nghệ thông tin trình độ cao. Các Cục Thuế vùng còn lại có 8 cán bộ công nghệ thông tin chuyên trách, hỗ trợ. Trung tâm chống trốn thuế công nghệ cao có nhiệm vụ phát hiện các trường hợp trốn thuế, thu thập chứng cứ để đấu tranh thông qua việc tìm kiếm, phát hiện các power blog thực hiện mua bán đối với đa số các cư dân mạng trên các trang điện tử hay phát hiện các đơn vị bán các món đồ sử dụng trong trò chơi điện tử, với giá trị từ 10 nghìn đến 10 triệu Won (đơn vị tiền tệ của Hàn Quốc) tùy theo mức độ và tính hiếm của món đồ.<
><
>Về phương pháp điều tra, cơ quan thuế sẽ nắm bắt và thu thập từ máy chủ cơ sở dữ liệu các giao dịch TMĐT bao gồm tất cả các dữ liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh như thông tin người sử dụng, thực tế mua bán sản phẩm, thông tin liên quan đến thanh toán thẻ tín dụng, hàng tồn, nội dung chuyển hàng... Quy trình điều tra thuế đối với giao dịch TMĐT được áp dụng đồng nhất như với các DN kinh doanh các loại hình thương mại khác. Trong quá trình điều tra thuế đối với giao dịch TMĐT, Tổng cục Thuế Hàn Quốc được hỗ trợ đắc lực bởi những cán bộ công nghệ thông tin trong việc nắm bắt, thu thập dữ liệu điện toán, sử dụng phương pháp điều tra tội phạm kỹ thuật số; phục hồi các tệp tin bị xóa trong máy tính công, đọc các file đặt mã, thu thập email; thu thập cơ sở dữ liệu của hệ thống quản lý kế toán, cơ sở dữ liệu kinh doanh và phân tích sự thay đổi của dữ liệu (dữ liệu đăng nhập theo từng hội viên, dữ liệu mua bán trực tuyến; những thông tin về cơ sở dữ liệu liên quan đến máy chủ, trang chủ như đặt trước, bán và thanh toán điện tử). Chính việc thiết lập hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại cho công tác quản lý thuế TMĐT đã góp phần xây dựng nền tảng để thực thi chính sách thuế chặt chẽ, công bằng và minh bạch, qua đó phòng ngừa trốn thuế hiệu quả, đồng thời tạo thuận tiện cho người nộp thuế nhờ các dịch vụ đa dạng.<
><
>Những kinh nghiệm của Hàn Quốc về quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT sẽ là tiền đề quan trọng để Việt Nam có thể đưa ra những lộ trình cần thiết, liên quan đến việc hoàn thiện hệ thống chính sách thuế và triển khai các giải pháp quản lý thuế đối với lĩnh vực TMĐT.<
>TCT<
>(Nguồn: Tài liệu khảo sát của Tổng cục Thuế)<
> <>