Cơ quan thuế cho biết, công tác thu và chống thất thu đối với hoạt động cho thuê nhà đặc biệt quan trọng, góp phần vào việc hoàn thành dự toán và đảm bảo công bằng giữa các hộ kinh doanh. Tuy nhiên, trên thực tế tình trạng trốn thuế trong hoạt động kinh doanh cho thuê nhà diễn ra khá phổ biến và phức tạp.
Nhận làm “người nhà”
Quận Tây Hồ (Hà Nội) là một trong những địa bàn có hoạt động kinh doanh cho thuê nhà phát triển nhanh, đặc biệt là cho người nước ngoài thuê. Số hộ cho thuê nhà ngày càng gia tăng, ví dụ riêng phường Quảng An đã có gần 800 hộ có nhà cho thuê, nên việc quản lý chống thất thu gặp nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Hữu Hùng - Chi cục trưởng Chi cục thuế quận Tây Hồ cho biết, hoạt động cho thuê nhà tập trung chủ yếu ở hai khu vực là khu đô thị Nam Thăng Long - Ciputra và khu vực ven Hồ Tây phường Quảng An. Đến cuối năm 2012, tổng số hộ kinh doanh cho thuê nhà trên địa bàn quận là hơn 2.300 hộ, chiếm gần 50% về số hộ kinh doanh cá thể và chiếm 80% số thuế của hộ kinh doanh cá thể. Trong những năm qua, Chi cục đã áp dụng nhiều biện pháp để tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh cho thuê nhà ở khu vực này. Tuy nhiên, nhiều hộ kinh doanh vẫn chưa chấp hành tốt chính sách thuế. Có những hộ kinh doanh nhưng không đăng ký nộp thuế, không kê khai đúng thời hạn. Không những thế, có những hộ kinh doanh còn lập 2 hợp đồng cho thuê, xuất trình cho cơ quan thuế hợp đồng có mức giá cho thuê thấp để đóng thuế thấp hơn so với quy định. Các chiêu thức trốn thuế cho thuê chủ yếu là chủ nhà thông đồng với khách thuê để không làm hợp đồng thuê nhà, khi bị kiểm tra thì cả chủ và khách thuê đều chống chế nhận nhau làm “người nhà” cho ở nhờ không thu tiền.
Ngoài ra, để trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế, có hộ cho thuê nhận tiền qua tài khoản ngân hàng nhưng hợp đồng ghi thanh toán trả tiền mặt, không thông báo tài khoản giao dịch cho cơ quan chức năng, địa chỉ nơi ở và làm việc của người thuê trên hợp đồng không rõ ràng để tránh sự giám sát kiểm tra. Có trường hợp không kê khai khi điều chỉnh giá, khai kết thúc hợp đồng nhưng thực tế vẫn cho thuê và không có thanh lý.
Sẽ truy thu, phạt nặng
Trước tình hình đó, Chi cục thuế quận Tây Hồ đã làm việc với Công an quận Tây Hồ để xây dựng chương trình kế hoạch và nội dung phối hợp, qua đó đưa ra nhiều biện pháp hiệu quả như, thường xuyên trao đổi thông tin về chính sách thuế để cơ quan công an phối hợp tuyên truyền, động viên người có nhà cho thuê tự giác kê khai nộp thuế. Đồng thời Chi cục thuế cũng cung cấp thông tin về tình hình quản lý hộ cho thuê nhà theo địa bàn từng phường để công an các phường rà soát đối chiếu.
Nhờ có sự phối hợp đó nên hầu hết các trường hợp cho người nước ngoài thuê nhà đều được nhắc nhở khi làm thủ tục đăng ký tạm trú với cơ quan công an, qua đó cả người cho thuê và người đi thuê đều có ý thức nộp thuế. Đối với trường hợp cho thuê khai giá bất hợp lý hay khai báo “cho mượn” nhà mà đội thuế đã chủ động đấu tranh không hiệu quả sẽ đề nghị Công an quận phối hợp xác minh, điều tra làm rõ để xử lý.
Trong 5 năm qua, riêng lĩnh vực cho thuê nhà, Công an quận Tây Hồ đã phát hiện lập hồ sơ chuyển 57 trường hợp kinh doanh có hành vi trốn thuế, nộp thiếu thuế để Chi cục thuế quận Tây Hồ xử lý. Kết quả, Chi cục thuế đã truy thu và phạt số tiền lên tới hơn 2,7 tỷ đồng.
Cơ quan thuế quận Tây Hồ cho biết, một số trường hợp điển hình vi phạm chính sách thuế khi kinh doanh cho thuê nhà có thể kể tới là trường hợp hộ kinh doanh Ngô Văn Tốn (có địa chỉ kinh doanh tại số nhà 20, ngõ 32 Tô Ngọc Vân, phường Quảng An) có hành vi lập 2 hợp đồng để trốn thuế, cơ quan thuế đã xử lý truy thu và phạt 193 triệu đồng. Hộ kinh doanh Nguyễn Thanh Loan (địa chỉ số 4 - D4 Khu đô thị Nam Thăng Long, phường Phú Thượng) có hành vi không kê khai nộp thuế, cơ quan thuế đã xử lý truy thu và phạt số tiền lên tới 244 triệu đồng....